بعُد سوم فر گرد پیمان

جلد نخست کتاب آرمان نامه ارد بزرگ به قلم فرزانه شیدا

جلد دوم کتاب آرمان نامه ارد بزرگ به قلم فرزانه شیدا

جلد سوم کتاب آرمان نامه ارد بزرگ به قلم فرزانه شیدا

جلد چهارم کتاب آرمان نامه ارد بزرگ به قلم فرزانه شیدا

عیب آنان مکن که پیش ملوک

پشت خم می‌کنند و بالا راست

هر که را بر سماط بنشستی

واجب آمد به خدمتش برخاست

چون مکافات فضل نتوان کرد

عذر بیچارگان بباید خواست

*بوستان سعدی

●_ بعُد سوم آرمان نامه ارد بزرگ _●

●_ فرگرد پیمان _●

هر که با پاکدلان صبح وصفائی دارد

دلش از پرتو اسرار صفائی دارد

زُهد با نیت پاک است, نه با جامه ی پاک

ای بس آلوده که پاکیزه ردائی دارد

شمع خندید, به هر بزم , از آن معنی سوخت

خنده , بیچاره ندانست که جائی دارد

سوی بتخانه مرو,پندر *بِرهَمن مشنو..« *بَرهمَن =اهریمن*»

بت پرستی مکن, این ملک خدائی دارد

هیزم سوخته شمع ره ومنزل نشود

باید افروخت چراغی که *ضیاعی دارد

پرپ نزدیک چراگاه وشبان رفته بخواب

بّره دور از رمه وعزم چرائی دارد

مور هرگز بدر قصر سلیمان نرود

تا که در لانه ی خود برگ ونوائی دارد!

گهر وقت بدین خیرگی از دست مده

آخر این دُّر گرانمایه بهائی دارد

فرخ آن شاخک نورسته که در باغ وجود

وقت رسَتن, هوش نشو نمائی دارد

«صرف باطل نکند عمر گرامی « پروین»

آن که چون پیر خرد راهنمائی دارد

________ * پروین اعتصامی ________

هرگاه که در زندگی به روزهائی برخورد میکنیم که تصمیم می بایست بر اساس اندیشه واحساس باشد

اندیشه ای آگاهانه واحساسی عمیق آنگاه انسان در شرایطی قرار میگیرد که می بایست بر تثبت آنچه در نظر او مهم وماندنی ست پیمانی نیز بنند وبر عهدی وقراری قولی داده وآنرا بر اساس قراردادی زبانی با کتبی برای خود وشحض متقابل در مرزی قرار دهد که آنرا ثبت وماندگار کند ما در زندگی اوناع قراردادها وپیمانها وپیوند های را با یکدیگر میگذاریم گاه در شکلی ساده ودوستانه وبا کلامی ختم میشود که قولی را بهم داده وبر آن بمانیم گاه شکل این پیمان اداری شده ومی بایست بر زیر آنچه بدان میپردازیم امضائی نیز بگذاریم وگاه سخن از عشق واز پیمانی آسمانی که در این راستا هم به سخن عهد وپیمانی می بندیم هم به شکلی که خدواند راضی باشد بران عهد وپیمان اجر نهاده ود ر مکان اول نامزد شده حلقه ای به رسم وفا وپیمان بر دست نهاده وبه واسطه حرمت دینی ووظیفه ی دینی خوداین عهد را با عقدی دائمی استحکام دائم بخشیده وآنرا دائمی میکنیم. در زندگی نیز همواره چون دیگر مسائلی که برای انسان بطور مداوم پیش میاید پیمان وپیمان شکن هم بنوعی جزئی از زندگی ما محسوب میشووند وکمتر کسی ست که بگوید در زندگی خوئد هرگز پیمانی را چه با دلیل چه بی دلیل چه برحسب خواست فمکری واحساسی خود چه براساس اجباری نشکسته است یا هرگز در زندگی با کسی برخورد نداشته است که عهد وقولی را باو داده باشد وتوان اجرای آنرا به هر دلیل نداشته باشد وبه حکم زندگی یا بدی این فرد اینن پیمان شکسته گردد وهمواره نیز بسیار بزرگان گفته اند که انسان پیمان شکن انسان قابل اعتمادی نیست وهمانگونه که در فرگرد دوستی نیز گفته شد بزرگان میگویند همه چیز زندگی خود را بی دریغ در اختیار دوست قرار بده الا اعتماد 100% صدردصد وکامل خود را که انسان چه دوست باشد چه دشمنی درقالب دوست چه ذاتی دشمن صفت میتواند با شکست عهدی زندگی دیگری را تا ابد به رنج وشکست مبدل کرده افسردگی دائمی روحی شود که به اعتماد باو وبدست او کار خود یا زندگی خود یا قلب خویش را سپرده است وگاه آنکاری که به چنین شخصی واگذار میشود هم بسیاتر جنبه کاری داشته وبه زندگی فرد مربوط میشود هم جنبه احساسی ومعنوی که این گونه اعتمادها معمولا ختم به خیر نمیشود ودراین میان یکی بشدت صدمه خواهد دید لذا چنانچه فردی برما چنین ظلمی روا کرد که اعتماد واحساس واعتقاد مارا بخود به بازی بگیرد وبا زندگی وقلب وروح آدمی بازی کرده وزندگی او را تحت الشعاع عمل ناجوانمردانه خود قرار داد بهترین راه این است که اول حق خود را باز طلبی وسپس برای همیشه اورا از محدوده ی زندگی خود دور نمائی چراکه چنین فردی ارزش اعتماد دوباره ودوستی ترا ندارد وهر دلیلی که برای پیمان شکنی خود داشته باشد اگر آمیخته با دروغ باشد وکار ترا چه به عمد چه به سهل انگاری خود به نقطه ای برساند که این کار در زندگی تو مواردمنفی ودردناک احساسی عاطفی را باعث گردد

ــــــــــــــــــــــــ

امید خلق برآور چنانکه بتوانی

به حکم آنکه تو را هم امید مغفرتست

که گر ز پای درآیی بدانی این معنی

که دستگیری درماندگان چه مصلحتست

ــــــــــ*بوستان سعدی ـــــــــ

مسلم است که چنین شخصی دیگر درجایگاه دوست جائی را نمیتواند داشته باشد ونباید هم داشته باشد با پیمان شکن بخشش نیز روا نیست چراکه بر اساس هرچه باشد او لیاقت این را ندارد که از مهر واعتماد دوباره تو برخوردار شود وچون چنین کنی مجدد نیز ضربه ی آنرا به شکلی دیگر درجائی دیگر خواهی خورد وهمواره نیز درخطر دلشکستگی دوباره وپیمان شکنی مجدد او خواهی بود انسانی که راه درست زندگی را بداند وبر امانت دیگری چه آن امانت دل باشد وروحی , چه زمینی چه خانه ای چه پول و کاری وشغلی اگر معنای امانت بداند زمانی که کسی قولی داده وپیمانی وعهدی را می بندد درنهایت امانت ـداری تلاش میکند که لااقل برای حفظ آبروی خود نیز شده این امانت را خوب پاس بدارد درست عمل کرده وانسان دیگری را دچار درد ومصیبت وغم ومکشل نکند وچون این نکرد ومشکلی حاصل شد که بر زندگی فرد دوم تاثیر ناروائی گذاشته زندگی اورا به غم واندوه وشکست مبدل کرد وسرمایه روحی ومعنوی ومالی اورا به بازیچه گرفت ,آنگاه ازاین فرد بهتراست که تا جائی که میشود دوری بجوئیم که چنین شخصی اگر انسان بود اگر انسانیت میشناخت با آبرو وزندگی تو بازی نمیکرد, اگر معنای محبت ترا میفهمید اگر اعتماد ترا ارج مینهاد ,اگر امانت داری ,خوب بود به هیچ شکلی برای تو تولید اشکال نمیکردواین خود نماینده ی شخصیت کسی است که نمیبایست اعتباری براو گذاشته واورا جدی بگیریم یا براوشخصیت وانسانیتی قائل باشیم که انسان درستکار اینگونه رفتار نمیکند واینگونه خصلتی ندارد.

دیده ایم که گاه فردی انقدر مومن ودرستکار است که ما براحتی تمام خانه ومدارک وطلا وزندگی خود را در سفری باو میسپاریم وبا خیال راحت به سفر میرویم اینکه دزدی در لحظه ی غفلتی نیز به آن خانه آمده سرمکایه زمندگی اورا بر باد فنا داده با خود ببرد گاه اتفاقیست کهمی افتد اما اینکه بازگردی وببینی نه خانه ای هست نه پولی نه دیگر ارامشی در زندگی که از کف دادن این سرمایه بلای جان تو گردد واگر همسری داری براین اعتماد تو بطور مداوم سرزنشی باشد آنپگاه است که اسنان باید بگوید لعن ونفرین بتو دوستی که نه لیاقت دوستی داشتی نه حرمت دوستی نگاهداشتی نه انسان بودی نه مسلمان نه امانت دار نه خدا شناس که اگر این بودی چنین نتیجه ی اعتماد نبود که چنان چون چشم از آنچه برتو سپرده شده بود مراقبت ومحافظت میکردی که کودک خود را انسان در زندگی حمایت میکند ویا زندگی خود را مال خود .ودارئی خود را لذا دوستی ودشمنیس که چنین با تو کرئد هرگز نیز نباید بپرسد چرا برمن شک کردی که دلیل هرچه باشد نتیجخه وقتی برباد رفتن تو روح تو دلشکستگی تو از دست رفتن سرمایه تو وبرباد رفتن آارمش تو باشد دآن شخص دیگر به پشیزی ارزشی نخواهد داشت که حتی لایق نام دوستی باشد چه برسد براینکه دوست ما محسوب شود پیمان شکن کسی ست که تدراول با خدا دشمن استدر دومین کاک با انسان در سومین کاک با زندگی وچنیم فردی انسانم مفلوک وبدبختی ست که سرمایه شخص دیگری را خواه سرمایه روحی وعاطفی اوباشد خواه سرمایه مالی ودارائی او , بی هیچ اندوهی بر بادد میدهد ویا سرمایه زندگی خود میکند وبا کلاهبردای وسواستفاده از اعتماد وعلاقه ودوستی کسی اورا به خاک سیاه نشانده خود زندگی خویش میکند وازان منبع خیانت زندگی میگذراند ودلشاد است که توانست کسی را بدوشد ویا پولی به سهولت ازاو گرفته وخود گذران خود در راحتی کرده واورا به فلاکت روهائی بنشاتند که تاسف اشتباه خود خورده که بااو پیمانی بسته ودر ورنج روزهائی را متحمل میشود که نامردمی این شخص بی کفایتی این انسان .بی خدای این فرد زندگیش را به نابودی کشیده وجالب ترآن است که همچنان این فرد سعی کند بر خوبی ودرستی خود نیز اصرار کرده همه ی انچه شده است را به گردن قضاوتقدیر وسرنوشت بیاندازد وخود را از هر اشتباهی مبرا کند درزمانی که زندگی دوست دیروز خود را به تباهی کشیده است ازچنین ادمی فرسنگها چه قلبی وروحی چه مکانی باید انقدر دور شد که دیگر کامل از صدمه شوم این انسان در امان بود که خدا نبخشد آنکه را باعث اندوه دلی شود که جز محبت واعتماد ودوتس به چیزی دیگری فکر نمیکرده نمیکند.واین خطا نیز خطائی یکطرفه نیست که اعتماد بی دلیل به شخص اشتباه به ادم نادرست خودبی اندیشه خو.د را به فلاکت انداختن است و ارج نهادن بر چنین فردی سادگی وحماقت ودلشکستگیس واندوه نیز سرانجام این خطا .زمانی که تو در وهله ی اول اعتماد میکنی که برگی را امضا کنی کاری را باو بسپتاری دردرجه ی اول تو دل را به میسان گذاشته ای وباقی کارها تنها کاغذبازی دنیای امروزیست مهم این است که پیمان شکن نه اجر وارزش این میداند نه قدر وارزش برای ان کاغذ قائل است که درهردوشکل آنچه برای او مهم است اگر احساسی باشد سواستفاده از قلبی ست واگر کاری واداری باشد بدست آوردن سرمایه ای راحت وبدون زحمت با پا گذاشت بروی دل وسر دیگری وخود بالا کشیدن به شکلی تنفر آمیز که متاسفانه اینروزها بسیار خود شغلی شده وافتخاری که باد یگری برای سود خود هرچه میخواهی بکنی وبدون نگاه به پشت سر بر او وآنچه براو روا داشته ای خود بالا بکشی که چنین کسی باوج نیز برسد روزی با مغز برزمین خدا خواهد افتاد که خداوند برحق است ودنیا دار مکافات و«آه» دلشکسته دامن گیر هستی وزندگی او. در مثال میگویند برای خیلی ها «تومن» به معنای تو ومن است ووقتی میگوئیم «دل ودوست» از یک سر آغازند وشاید از تبارنیز باشند .

درانجا که دل بدست دوست میشکند وپیمانی بدست دوست از بین رفته دلشکستکی ببار می آورد باید گفت دل بدوست مده که شاید دوستی را در پای منفعت خود به مردابی بکشاند که حباب درون آن تو باشی که لحظه به لحظه نیست ونابود میشوی. حتی در عشق نیز بسیار مکیشود در نتیجه های امروزی این را گفت که:عشق شطرنج معشوق است وعاشق « مات » آن!

____راز____

گفتم بدل «رازت » بگو

اوگریه کرد ! بی گفتگو

گفتم دلا « رازت » چه شد؟

گفتا: به اشک من بجو . ف.شیدا

___________________

بهتر دیده ی خود را باز نگهداشته که همین ازاین پس چنین صدماتی را شاهد نباشیم وهم آنکه ساده نباشیم ودرمهر خود نیز بدیگری اصراف نکنیم چراکه همگان لایق مهر نیستند وهمگان ارزش دوستی ندارند. وبهتر آن است که چون چینی اتفاقی در زندگی متا رخ داد دردرجه اول خود را از منبع آن دور کنیم درگام دوم خود را از رنج آن که چون ادامه یابد فنای قلب وروحی خواهد بود وچون مقدور نباشد که خود رااز از چنین مشکلی رهلائی بخشد وهرروز سهمی از این دیروز بد زندگی او را تخحت الشعاع قرار داده روزگار را براو تلخ سازد وازدرناچاری راهی بر جبران نیابد .یا از شدت اندوه به مرگ خویش راضیس شده خود را از بین ببرد واز درد شکست خودکشی کرده وبر زندگی خود خاتمه دهد تفاوتی نمیکند زنده ای مرده باشد یا زنده ای که خود را کشت .آنگاه است که خشم خدا باید به فریاد آن کسی برسد که باعث چینن دردی شد که بی شک خدا نخواهد گذشت دلی را تا بدین حد رو بسوی رنجی بردن وشکستن وبرباد دادن.که امید چنین نیز شده وانکه باعث دردیست جواب خویش را نیز به زودی از خداوند وکائنات وزندگی باز پش گیرزد شاید که بار اخرین او باشد که با زندگی فردی بازی کرد.ایکاش هرگز چنین افرادی بر سر راه انسان خوبی قرار نگیرند وهرگز قدرتی دراین دنیا نیابند که چون چنین شود شیاطین روی زمین در لباس انسانی قدرتی گرفته اند وبسیار انسانها در خطر صدمه وآسیب اینگونه افراد خواهند بود.فرد پیمان شکن انسانی بی ارزش است وشیطانی در لباس آدمی.

__________دلشکسته ________

میدانم !نشسته در گوشه ی اندوه, ...

!هنوز سرگردانی! ...

میدانم در عبورِ لحظه های غمگینت

که به هزارباره ، زندگی را،

در مرور گذرهای تلخ وشیرین

به انتها برده ای ...

هنوز سرگردان نقش " هستی" , "نقش آدمی "

از طلوع دوباره ی ، روزگار درد،

... دلگیری !

میدانم صداقت وسادگیت را ، به یغما می برند,

هربار که , ترا در بازی فریب ،می شکنند.

میدانم که هربار در کنج ِ ،هزار باره ی گریه هایت ,

باخود گفتی: بار آخرست اینبارَ، شکستن بدست خلق !

وباز ....وباز هم ، هربار،

دل سپردی، به ذات وجودِ تبّرک یافته ی انسانی

که درتصور تو ، لایق مهر بود ویاوری

....وهربار شکسته تر از پیش

باز آمدی!....

،وقتی که دریافتی

"وجودی " دیگر ،تبرک انسانی را باور، ندارد

" تا به باور ، "خود" بنشیند !...

تا باور کند که حضور و وجود

نه برای خرابی وویرانی ست ,

که برای ساختن های زندگی ست

برای ساختن خود ودنیائی ...

نه دلی را،

در قعر نامردی ونامردی ،

به ویرانی کشیدن !

نه پیمانی را ، که به لطف ،که به مهر ،که به عشق

بااو بسته شد

زیر پای نادانی , بی مهری ویا فریب

له کردن وُ...

روزگاری را بر تلخی روزگار

... بر کام دلی زهر آگین کردن .!

میدانم دلشکسته ای !

از اینکه دوباره و هرباره وهزارباره

باور کردی آدمی،" انسان" است

دریغ که این تنها ، نامی ست بر او ! نه بیش!

دریغ "آدمی" در پوسته ی تن بشری

شیطان را فرمان میبرد، نه خداوند را!

میدانم دلشکسته ای ...میدانم!

____ * فرزانه شیدا چهارشنبه 25 آذر1388 ___

با اینوصف بسیارند آدمیانی که در بی صفتی و نامردی های خود بر دیگران وزندگی آنان صدمه میزنند اما انسان اگرچه همیشه د ر طول زندگی از چنین انسانها و ستم ها ونامردمی های آن در آمان نمیماند اکا اگر چنین شد بهتر است پس از دوری کردن ازاینگونه انسانها ,شاید دیگر جبران بخش مادی آن ممکن نباشد اما حداقل برای جبران خسارت های قلبی وورحی نیز شده سعی نمائیم بر اندوه آن غلبه یافته وبر روح خود ارامشی را بجوئیم حال به هر گونه که میسر است فرقی نمیکند مهم این است که اینگونه انسانها در دنیای ما وجود دارند وبسیار نیز از خطا وظلمی که بر دیگران روا داشته اند جان سالم بدر برده همچنان به خیانت وفریب دیگری ودیگری مشغولند

_____خطی سیاه _____

رویا زده در فریبی بنام وصل

درکوچه های عشق در پی امید گشته ام

از رهگذار خسته وعابر ز کوچه ها

پر سیده ام نشانه عشق وگذشته ام

گوئی نشان عشق , سوالی بجا نبود

چون در نگاه همه خنده میدوید

گوئی در پی این راه پای من

در انتهای خویش به ویرانه می رسید

در این گذار همه اندیشه های تلخ یاس

پا بر پلکان فریاد سینه می گذاشت

دستی بدفتر عمر بر سر امید وآرزو

« خطی سیاه» ز حرمان وغم نگاشت

_____ فرزانه شیدا - 1366 _____

هرچند که من معتقدم هرکسی درهمین دنیا هرچه کند به همان شکل, جواب اعمال خویش را پس میدهد اما چندان نیز خرده بر آدمی نمیگرم که با حضور وجود چنین انسانهائی در جامعه و پیرامون خود از نزدیک شدن با مردم یا اعتماد کردن بدیگران دوری کنند وبااینکه قدرت مالی آنان در حد ونسابی هست که بدیگران یاری دهند از ترس صدمه خوردن وآسیب دیدن شخصی ازاینکار صرفه هنظر کنند وبسیاری از تقاضا های کمک را نیز رد کنند چراکه آنکه تقاضای یاری میدهد در درجه ی اول می بایست خود را بدیگران ثابت کرده باشد که حرف او سند بر درستی او باشد وچون چنین کسی نبود وبسیار خطاها ازاو دیده شده باشد پاسخی بدرخواست او داده نمیشود واگر فردی ناشناس باشد انسان چون شناخت ندارد نمیتواند چشم بسته یاری اورا جوابگو باشد واز سوئی دیگر اگر آدمی تحقیق هم کرده باشد وتمام ایل وتبار این شخص را هم بشناسد بازهم دلیل بر این نمیشود که این شخص خود به شخصه انسان درستی باشد که بسیارند فرزندانی که باعث سرشکستگی والدین خود هستند با اعمال ناشایستی که باخود ودیگری انجام میدهند ازجمله بدترین آنها اعتیاد ودردرجات دوم وسوم کلاهبرداری که خود شکل رسمی پیمان شکنی ست و جزای قانونی دارد ودلشکستن قلبی که اگرچه بر شکستن دلی قانونی نیست که وان آن باشد که بدادخواهی به قانون پناه ببریم آما قانون خدائی هست که میتوان به محکمه ی او این درد واین دلشکستگی را سپرد وسرانجام شاهد رای خداوند نیز بود .

دل شکستن هنر نمی باشد تا توانی دلی بدست آور

**

دل مسوزان که ز هر دل به خدا راهی هست

هرکه را هیچ به کف نیست بدل آهی هست

_____ سکوت ____

بر پیکر این زندگی , رنگ سیاهی از جفاست

یگرنگی وصدق وصفا, چون زر بدنیا کیمیاست

یک کلبه میخواهم فقط, در قلب جنگلزار دور

ای ناجی عاشق دلان , آن کلبه ی تنها کجاست؟!

این پرهیاهو زندگی, از آن اغیار است وبس

راه منو این مردمان , در زندگی ازهم جداست!

انجا که باشد خلوتی, گیرد جلا روح بشر

آخر بدامان «سکوت» رازی نهان و پر بهاست

زین پس روم در خلوتم,در مکتب تنهائیم

ما را خوش آن تک خلوتی, درگوشه های انزواست

دنیائی از ارامش است, از هر هیاهوئی تهی

هرجا که ره یابد سکوت, دل از هر آن بندی رهاست

همواره در عمرم « سکوت» , دل را کشیده کشدسوی خویش

در گوشه ای , در خلوتی, آنجا که دور از هر صداست

چون « شاعرم» روحم مرا, رو سوی خلوتها کشد

گویا در آن خلوت کسی, با روح وقلبم آشناست

درسم دهد, پندم دهد, قلب مرا سازد ز خویش

شاید مرا درخلوتم , یار بزرگی چون خداست

______* فرزانه شیدا /12/5/1364 -شنبه مردادماه_____

_*استوارترین پیمانها آنهایست که با اندیشه مان پذیرفته ایم . ارد بزرگ

_*ارزش پیمان شکن ، باندازه کفن هم نیست . ارد بزرگ

_*پیمان ها در هنگامه نیازها بسته می شود ، و آنگاه که پاره شود چیزی جز پلشدی و زبونی بر جای نمی ماند . ارد بزرگ

_* پیمان با دستها و کاغذها بسته نمی شود پیمانها را با چشم ها هک می کنند . ارد بزرگ

_* میدان پیمان های گسسته ، همچون مردابی دهشتناک است که باید از آن گریخت .ارد بزرگ

●_ پایان * فرگرد پیمان_●

_____به قلم فرزانه شیدا_____

برگرفته از :

بعُد سوم (آرمان نامه ارد بزرگ) فر گرد *پیمان*